Here (5 page)

 

Na pytanie kto winien
nic, tylko milczenie.
Niewinne niebo,
circulus coelestis.
Niewinna
terra nutrix,
ziemia żywicielka.
Niewinny
tempus fugitivum,
czas.
Niewinna antylopa,
gazella dorcas.
Niewinna lwica,
leo massaicus.

Sky, earth, morning,
the time is eight fifteen.
Peace and quiet
in the savanna's yellowed grass.
An ebony tree in the distance
with evergreen leaves
and spreading roots.

 

A sudden uproar in the blissful stillness.
Two creatures who want to live suddenly bolt.
An antelope in violent flight,
a breathless hungry lioness behind her.
Their chances are equal for the moment.
The antelope may even have the edge.
And if not for the root
that thrusts from the ground,
if not for the stumble
of one of four hooves,
if not for the split second
of disrupted rhythm
that the lioness seizes
with one prolonged leap—

 

On the question of guilt,
nothing, only silence.
Thesky,
circulus coelestis,
is innocent.
Terra nutrix,
breadwinner earth, is innocent.
Tempus fugitivum,
time, is innocent.
Thea ntelope,
gazella dorcas,
is innocent.
Theli oness,
leo massaicus,
is innocent.
Niewinny
hebanowiec,
diospyros mespiliformis.
I obserwator z lornetką przy oczach,
w takich, jak ten, przypadkach
homo sapiens innocens.
The ebony tree,
diospyros mespiliformis,
is innocent.
And the observer who watches through binoculars
is, in such instances,
homo sapiens innocens.

Pani Atropos?

 

Zgadza się, to ja.

 

Z trzech córek Konieczności
ma Pani w świecie opinię najgorszą.

 

Gruba przesada, moja ty poetko.
Kloto przędzie nić życia,
ale ta nić jest wątła,
nietrudno ją przeciąć.
Lachezis prętem wyznacza jej długość.
To nie są niewiniątka.

 

A jednak w rękach Pani są nożyce.

 

Skoro są, to robię z nich użytek.

 

Widzę, że nawet teraz, kiedy rozmawiamy...

 

Jestem pracoholiczką, taką mam naturę.

 

Czy nie czuje się Pani zmęczona, znudzona,
senna przynajmniej nocą? Nie, naprawdę nie?
Bez urlopów, weekendów, świętowania świąt,
czy choćby małych przerw na papierosa?

 

Byłyby zaległości, a tego nie lubię.

 

Niepojęta gorliwość.
I znikąd dowodów uznania,

Madame Atropos?

 

That's correct.

 

Of Necessity's three daughters,
you fare the worst in world opinion.

 

A gross exaggeration, my dear poet
.
Clotho spins the thread of life
,
but the thread is delicate
and easily cut.
Lachesis determines its length with her rod
.
They are no angels.

 

Still, you, madame, hold the scissors.

 

And since I do, I put them to good use.

 

I see that even as we speak...

 

I'm a Type A, that's my nature.

 

You don't get bored or tired,
maybe drowsy working nights? Really, not the slightest?
With no holidays, vacations, weekends,
no quick breaks for cigarettes?

 

We'd fall behind, I don't like that.

 

Such breathtaking industry.
But you're not given commendations,
nagród, wyróżnień, pucharów, orderów?
Bodaj dyplomów oprawionych w ramki?

 

Jak u fryzjera? Dziękuję uprzejmie.

 

Czy ktoś Pani pomaga, jeśli tak to kto?

 

Niezły paradoks—właśnie wy, śmiertelni.
Dyktatorzy przeróżni, fanatycy liczni.
Choć nie ja ich popędzam.
Sami się garną do dzieła.

 

Pewnie i wojny muszą Panią cieszyć,
bo duża z nich wyręka.

 

Cieszyć? Nie znam takiego uczucia.
I nie ja do nich wzywam,
nie ja kieruję ich biegiem.
Ale przyznaję: głównie dzięki nim
mogę być na bieżąco.

 

Nie szkoda Pani nitek przeciętych zbyt krótko?

 

Bardziej krótko, mniej krótko—
to tylko dla was różnica.

 

A gdyby ktoś silniejszy chciał pozbyć się Pani
i spróbował odesłać na emeryturę?

 

Nie zrozumiałam. Wyrażaj się jaśniej.

 

Spytam inaczej: ma Pani Zwierzchnika?
orders, trophies, cups, awards?
Maybe just a framed diploma?

 

Like at the hairdresser's? No, thank you.

 

Who, if anyone, assists you?

 

A tidy little paradox—you mortals.
Assorted dictators, untold fanatics.
Not that they need me to nudge them.
They're eager to get down to work.

 

Wars must surely make you happy,
what with all the extra help you get.

 

Happy? I don't know the feeling.
I'm not the one who declares them,
I'm not the one who steers their course.
I will admit, though, that I'm grateful,
they do serve to keep me au courant.

 

You're not sorry for the threads cut short?

 

A little shorter, a lot shorter—
Only you perceive the difference.

 

And if someone stronger wanted to relieve you,
tried to make you take retirement?

 

I don't follow. Express yourself more clearly.

 

I'll try once more: do you have a Higher-Up?

 

...Proszę o jakieś następne pytanie.

 

Nie mam już innych.

 

W takim razie żegnam.
A ściślej rzecz ujmując...

 

Wiem, wiem. Do widzenia.

 

...
Next question please.

 

That's all I've got.

 

Well, goodbye then.
Or to put it more precisely
...

 

I know, I know. Au revoir.

Z pomocą ludzi i innych żywiołów
nieźle się przy nim napracował czas.
Najpierw pozbawił nosa, później genitaliów,
kolejno palców u rąk i u stóp,
z biegiem lat ramion, jednego po drugim,
uda prawego i uda lewego,
pleców i bioder, głowy i pośladków,
a to, co już odpadło, rozbijał na części,
na gruz, na żwir, na piasek.

 

Kiedy w ten sposób umiera ktoś żywy,
wypływa dużo krwi za każdym ciosem.

 

Posągi marmurowe giną jednak biało
i nie zawsze do końca.

 

Z tego, o którym mowa, zachował się tors
i jest jak wstrzymywany przy wysiłku oddech,
ponieważ musi teraz
przyciągać
do siebie
cały wdzięk i powagę
utraconej reszty.

 

I to mu się udaje,
to mu się jeszcze udaje,
udaje i olśniewa,
olśniewa i trwa—

 

Czas także tu zasłużył na pochwalną wzmiankę,
bo ustał w pracy
i coś odłożył na potem.

With the help of people and the other elements
time hasn't done a bad job on it.
It first removed the nose, then the genitalia,
next, one by one, the toes and fingers,
over the years the arms, one after the other,
the left thigh, the right,
the shoulders, hips, head, and buttocks,
and whatever dropped off has since fallen to pieces,
to rubble, to gravel, to sand.

 

When someone living dies that way
blood flows at every blow.

 

But marble statues die white
and not always completely.

 

From the one under discussion only the torso lingers
and it's like a breath held with great effort,
since now it must
draw
to itself
all the grace and gravity
of what was lost.

 

And it does,
for now it does,
it does and it dazzles,
it dazzles and endures—

 

Time likewise merits some applause here,
since it stopped work early,
and left some for later.

—a teraz kilka kroków
od ściany do ściany,
tymi schodkami w górę,
czy tamtymi w dół,
a potem trochę w lewo,
jeżeli nie w prawo,
od muru w głębi muru
do siódmego progu,
skądkolwiek, dokądkolwiek
aż do skrzyżowania,
gdzie się zbiegają,
żeby się rozbiegnąć
twoje nadzieje, pomyłki, porażki,
próby, zamiary i nowe nadzieje.

 

Droga za drogą,
ale bez odwrotu.
Dostępne tylko to,
co masz przed sobą,
a tam, jak na pociechę,
zakręt za zakrętem,
zdumienie za zdumieniem,
za widokiem widok.
Możesz wybierać
gdzie być albo nie być,
przeskoczyć, zboczyć
byle nie przeoczyć.

 

Więc tędy albo tędy,
chyba że tamtędy,
na wyczucie, przeczucie,
na rozum, na przełaj,

—and now a few steps
from wall to wall,
up those stairs
or down the others,
then slightly to the left,
if not the right,
from a wall within a wall
up to the seventh threshhold,
from wherever to wherever
to the very intersection
where your hopes, errors, failures,
efforts, plans, and new hopes
cross paths
so as to part.

 

Road after road
without retreat.
Access only to those
you have before you,
and there, as if in consolation,
twist after twist,
gasp after gasp,
view after view.
You may choose
where to be or not to be,
to overpass or to pull over,
only not to overlook.

 

So this way or that,
if not the other,
by intuition, by premonition,
by common sense, by chance,
na chybił trafił,
na splątane skróty.
Przez któreś z rzędu rzędy
korytarzy, bram,
prędko, bo w czasie
niewiele masz czasu,
z miejsca na miejsce
do wielu jeszcze otwartych,
gdzie ciemność i rozterka
ale prześwit, zachwyt,
gdzie radość, choć nieradość
nieomal opodal,
a gdzie indziej, gdzieniegdzie,
ówdzie i gdzie bądź
szczęście w nieszczęściu
jak w nawiasie nawias,
i zgoda na to wszystko
i raptem urwisko,
urwisko, ale mostek,
mostek, ale chwiejny,
chwiejny, ale jedyny,
bo drugiego nie ma.

 

Gdzieś stąd musi być wyjście,
to więcej niż pewne.
Ale nie ty go szukasz,
to ono cię szuka,
to ono od początku
w pogoni za tobą,
a ten labirynt
to nic innego jak tylko,
jak tylko twoja, dopóki się da,
twoja, dopóki twoja,
ucieczka, uci eczka—
by hook or crook,
by crooked shortcuts.
Through whichever rows upon rows
of corridors and gates,
quick, since in the meantime
your time is running short,
from place to place,
to those many still left open,
where there's perplexity and darkness
but also gaps and rapture,
where there's happiness, though mishap
is just a step behind,
whereas elsewhere, hither thither,
here and there, wherever,
fortune in misfortune
like brackets in parentheses,
and yes to all of this,
then abruptly an abyss,
an abyss, but a little bridge,
a little bridge, but shaky,
shaky, but the only,
there's no other.

 

There must be an exit somewhere,
that's more than certain.
But you don't look for it,
it looks for you,
it's been stalking you
from the start,
and this labyrinth
is none other than
than your, for the duration,
your, until not your,
flight, flight—

Właściwie każdy wiersz
mógłby mieć tytuł „Chwila".

 

Wystarczy jedna fraza
w czasie teraźniejszym,
przeszłym a nawet przyszłym;